Dat lichamelijke activiteit, zoals sporten of naar school fietsen, goed is voor de gezondheid van adolescenten is al langer bekend. Dat er ook een verband bestaat met de schoolprestaties blijkt uit recent onderzoek van de Open Universiteit. Leerlingen die veel bewegen presteren beter op taken waarbij ze zich goed moeten concentreren en niet moeten laten afleiden. Maar gek genoeg halen ze geen hogere cijfers.

Onderzoekers van het Welten-instituut van de Open Universiteit hebben een groot onderzoek uitgevoerd onder middelbare scholieren naar het verband tussen lichamelijke activiteit en schoolprestaties: de GOALS-studie (Grootschalig Onderzoek naar Activiteiten van Limburgse Scholieren). 440 middelbare scholieren droegen een week lang, 24 uur per dag, een bewegingsmeter op het bovenbeen. Die bewegingsmeter registreerde hoeveel ze bewogen, wanneer ze bewogen en hoe intensief ze bewogen. Daarnaast maakten de scholieren een aantal cognitieve testen en werd gekeken naar de schoolcijfers.

Beter presteren …

Uit de resultaten blijkt dat actieve leerlingen (leerlingen die veel bewegen) beter presteren op taken waarbij ze zich aandachtig moeten concentreren en storende factoren moeten negeren. Een goed concentratievermogen is van groot belang om goed te kunnen presteren op school. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een toets waarbij storende factoren, zoals afleidende geluiden van buiten of afleidende tekst in de toets zelf, genegeerd moeten worden. Actieve leerlingen kunnen dat beter dan minder actieve leerlingen.

… maar geen hogere cijfers

Opmerkelijk genoeg blijkt echter dat de actieve leerlingen geen hogere schoolcijfers halen dan de minder actieve leerlingen. De onderzoekers vermoeden dat dit te maken kan hebben met de hoeveelheid tijd die de scholieren besteden aan het maken van huiswerk. Hoe meer ze bewegen, hoe minder tijd ze lijken te besteden aan hun huiswerk, en dat is natuurlijk niet bevorderlijk voor het behalen van hogere schoolcijfers. Het advies van de onderzoekers is dan ook: ‘Stimuleer beweging en laat de kinderen naar school fietsen of lopen, maar let op dat dit niet ten koste gaat van de tijd die wordt besteed aan hun huiswerk’.

Fietsende meisjes

De onderzoekers hebben niet alleen gekeken naar de hoeveelheid lichaamsbeweging in het algemeen, maar ook specifiek naar het effect van het actief forenzen (fietsen of lopen) naar school, goed voor gemiddeld 30% van de wekelijkse lichaamsbeweging. Ze stelden vast dat meisjes die actief forenzen naar school beter scoren op de taken die concentratie vereisen. Ze kunnen zich dus beter concentreren en zijn minder snel afgeleid. Bij actief forenzende jongens werd geen verband gevonden. Wellicht dat meisjes meer profijt hebben van actief forenzen naar school, omdat ze gevoeliger zijn voor stressvolle factoren op school, zoals toetsen en hun relatie met docenten. De lichamelijke inspanning voorafgaand aan school zou voor ontspanning kunnen zorgen en daarmee het cognitief functioneren kunnen verbeteren.

Weekendgedrag

De onderzoekers vonden nog een aantal interessante resultaten met betrekking tot het beweeggedrag van de scholieren. Adolescenten zijn doordeweeks veel actiever dan in het weekend. Vooral op zondag wordt veel minder bewogen: gemiddeld ongeveer 40% minder. Dit wordt maar voor een deel veroorzaakt doordat het fietsen en/of lopen naar school in het weekend wegvalt  …