De scholen in het voortgezet onderwijs zijn veel tijd kwijt aan de invoering van ‘gratis’ schoolboeken, zo blijkt uit een ledenpanel van de VO-raad. Maar liefst 79 procent van de ondervraagde schoolleiders en –bestuurders geeft dit aan. Gemiddeld spenderen scholen 0,5 fte aan de maatregel.

Bijna de helft van de ondervraagden verwacht verzeild te raken in juridische procedures, terwijl slechts een klein deel (17%) verwacht dat de maatregel tot goedkopere boeken leidt. Zestig procent van de scholen verwacht dit jaar een bestek te publiceren voor de aanbesteding van schoolboeken voor 2009-2010. Eveneens zestig procent komt niet uit met het budget dat het ministerie van OCW heeft vrijgemaakt voor de ‘gratis’ schoolboeken.

De VO-raad vindt de signalen van de scholen zeer verontrustend. Voorzitter Sjoerd Slagter: “Wij hebben steeds als voorwaarde gesteld dat de ‘gratis’ schoolboeken niet mochten leiden tot administratieve rompslomp en juridische complicaties voor de scholen en dat er voldoende geld moest zijn. We krijgen duidelijke signalen van de scholen dat op al deze terreinen onze zorgen bewaarheid worden. We eisen dat de staatssecretaris en de Tweede Kamer die serieus nemen.” De VO-raad rekent er onder andere op dat de staatssecretaris haar toezegging, om juridisch garant te staan voor scholen die buiten hun schuld om in de problemen komen, nakomt.

Eind september liet de grootste distributeur van schoolboeken, Van Dijk, weten dat het afkopen van hun contracten scholen voor miljoenen euro’s aan afkoopsommen gaat kosten. Ook distributeur Iddink kondigt inmiddels boetes aan voor scholen die hun contract willen openbreken. De VO-raad vraagt zich af of contracten met zo’n hoge afkoopsom zonder wederdienst onder de nieuwe wetgeving wel standhouden. VO-raad voorzitter Sjoerd Slagter: “Het kan niet zo zijn, dat er onderwijsgeld gebruikt moet worden voor het afkopen van dure contracten. Misschien moeten we als sector dan maar naar de rechter om daar duidelijkheid over te krijgen.”

De VO-raad ziet scholen voor een dilemma geplaatst: als scholen het lopende contract opzeggen, riskeren ze daarmee hoge afkoopsommen. Als scholen het lopende boekencontract niet opzeggen, riskeren zij een proces van een andere boekenleverancier, omdat het lopende contract niet is aanbesteed. Beide scenario’s leiden tot hoge kosten voor de scholen. De VO-raad wil wegblijven uit dit dilemma en vindt dat hoe dan ook voorkomen moet worden dat hier onderwijsgeld aan verspild raakt.