Wanneer en onder welke omstandigheden moeten studenten in het voortgezet onderwijs toegang hebben tot ChatGPT en andere generatieve AI-technologieën tijdens examens en toetsen? Het is raadzaam om duidelijke richtlijnen hieromtrent op te stellen en deze op te nemen in het examenreglement. Hiermee voorkom je latere complicaties die gerepareerd moeten worden. Aangezien de examenreglementen van scholen uiterlijk op 1 oktober naar de inspectie moeten worden gestuurd, is dit de laatste kans om de regels vast te stellen. Waar moet je aan denken? Ontdek onze suggesties voor zowel korte- als lange termijnoplossingen hier.

Auteurs: Frans Schouwenburg en Eugenie Zwanenburg-Dumoulin | Kennisnet.nl

Het schooljaar 2023-2024 is weer begonnen. Het is soms moeilijk voor te stellen dat we vorig jaar rond deze tijd nog niets wisten over ChatGPT, de chatbot die eind november 2022 werd gelanceerd. Ook Kennisnet vroeg zich af wat deze vorm van generatieve AI zou gaan betekenen voor het onderwijs. Inmiddels zijn er nieuwe versies van ChatGPT en zijn er tientallen soortgelijke producten van andere aanbieders. Al dan niet geïntegreerd in bestaande software. Generatieve AI beperkt zich niet tot woord en tekst. Er zijn ook applicaties voor beelden, muziek, enzovoort. Al deze varianten doen snel hun intrede in scholen, waar leerlingen ze ontdekken en uitproberen.

Wat betekent generatieve AI voor toetsbeleid en examinering?

In dit artikel zoomen we in op één aspect van generatieve AI, namelijk de gevolgen van deze technologie voor toetsing en examinering. Ga je ChatGPT verbieden of onder voorwaarden toestaan bij examens – dat is de vraag. De vervolgvraag is wat dit dan betekent voor de uitvoering van het examenbeleid. Deze kwestie is actueel, want het PTA (Programma ter Toetsing en Afsluiting) wordt nu vastgesteld bij scholen, met als deadline 1 oktober.

Wij spraken met enkele examensecretarissen op VO-scholen over dit onderwerp. Het examenreglement en het toetsbeleid zijn op de meeste scholen zo goed als af. Toch, zo benadrukten de secretarissen, is het urgent om te bespreken welke plek generatieve AI krijgt in deze documenten. Niets afspreken zal vroeg of laat zorgen voor discussies met leerlingen. Waarbij de belangrijkste en tegelijkertijd vervelendste vraag zal zijn: pleegt deze leerling fraude door het gebruik van ChatGPT of een andere vorm van generatieve AI?

Het is dus verstandig om op korte termijn naar de afspraken te kijken én om een beleid op langere termijn te maken.

Veel werk te verzetten rond generatieve AI in scholen

Of een school nu besluit om veel of helemaal geen gebruik te maken van generatieve AI, het meeste werk op dit vlak ligt nog voor ons en is niet voor oktober afgerond. Dat geldt ook voor de toetsen en examens, zo horen we vanuit de examencommissies. Verbieden of toestaan: in beide gevallen is er behoefte aan goede, duidelijk beschreven afspraken. In beide scenario’s moeten scholen opnieuw kijken naar de formuleringen van opdrachten, bijvoorbeeld in profielwerkstukken, en de rol die generatieve AI hierbij mag spelen.

Het gaat echter verder. Docenten moeten zichzelf trainen in het gebruik van deze hulpmiddelen en zich realiseren wat de consequenties zijn als leerlingen ze gebruiken. Dit is een kwestie van professionaliseren en ontwikkelingen blijven volgen. Al met al is dit voor een school een aanzienlijke klus.

“Gesprekken over AI, scholing, herschrijven van toetsen en opdrachten: dit alles zal voor scholen de komende jaren veel tijd in beslag nemen.”

Plagiaatdetectie voor ChatGPT is geen oplossing

Er is veel discussie over fraude en plagiaat met generatieve AI. Wat kan geautomatiseerde plagiaatdetectie hierin betekenen? Dit lijkt een heilloze weg. Recent onderzoek van bijvoorbeeld Vinu Sankar Sadasivan en anderen toont aan dat verschillende AI-tekstdetectoren niet betrouwbaar zijn in praktische scenario’s. De onderzoekers geven aan dat in volgende versies van AI-programma’s het alleen maar moeilijker zal worden om deze tools in te zetten voor plagiaatdetectie.

Lees het volledige artikel op Kennisnet.nl