Wie niet kan delen, kan ook niet vermenigvuldigen. Vanuit dat idee heeft Shauna Plompen, docent op een mbo en zelfstandig ondernemer, in 2017 haar platform ‘Blijven Leren’ opgericht. Ze is ervan overtuigd dat je grotere successen kunt behalen als je ervaringen en kennis met elkaar deelt. Ook ziet ze een lerende houding als belangrijk. In haar ogen is het belangrijk om een open en flexibele houding te hebben, zeker als je beseft dat onze wereld die continu in verandering is.

Door Shauna Plompen

Shauna deelt voortdurend artikelen en video’s met leraren, zodat ze hun lesgeven kunnen optimaliseren. Met plezier prikkelt ze anderen om nieuwsgierig te zijn en te blijven leren. Alles begint volgens Shauna bij nieuwsgierigheid, ze probeert die dan ook op verschillende manieren aan te wakkeren.

Stop je tijd en energie in dingen waar je invloed op hebt

Je zou jezelf kunnen afvragen waar al die ambitie en al dat delen vandaan komt. Shauna vertelt dat er aan het einde van haar studie tot leraar omgangskunde, weinig werkgelegenheid was in haar vakgebied. Het zorgde voor behoorlijk wat druk en een negatieve flow. Ze deed er alles aan om te kunnen blijven waar ze zat; eigenlijk stelde ze zich behoorlijk afhankelijk op. Iets waar meerdere (startende) leraren zichzelf in zouden kunnen herkennen.

In die tijd kon Shauna gebruik maken van een coach. Marloes van der Meer heeft toen zij ‘Leraar van het jaar’ was gelobbyd voor die extra ondersteuning voor de startende leraren. Shauna greep de kans aan om een gesprekje te voeren, ze stapte er wel wat sceptisch in. Uiteindelijk leverde dat gesprek haar heel veel op. Tijdens dat gesprek ontdekte ze wat ze eigenlijk wel wist: Het is belangrijk om tijd en energie te stoppen in dingen waar je invloed op hebt en waar je blij van wordt. Dit betekende in Shauna’s geval schrijven, creatief bezig zijn, boeken lezen (over onderwijs) en de tijd nemen om in gesprek te gaan met anderen om in interactie te kunnen leren.

Hoe haar eigen plekje die van meer drieduizend leraren werd

Op de website www.blijvenleren.net schreef Shauna haar eerste artikelen. Ze werden positief ontvangen en al snel kreeg ze vragen van andere startende leraren. Het aantal volgers op haar social media kanalen volgde vlot. Na amper een jaar had Blijven Leren 2000 likes op Facebook, kreeg ze boeken opgestuurd om te reviewen en begon ze een YouTube-kanaal. Rond dezelfde tijd in 2018 was Blijven Leren nog meer gegroeid en begon Shauna met het ontwikkelen van een eigen online cursus om ‘Met een goed gevoel voor de klas te staan’. Ze verkocht er bij de eerste lancering meteen vier.

Tegenwoordig groeit de Blijven Leren community nog steeds en wordt Shauna steeds meer gevraagd om haar inzichten en tips te delen. Ze verzorgd inspiratiesessies, schrijft erover in vakbladen en voor uitgevers. Vanaf 2020 wil ze ruimte in haar week creëren om echt van betekenis te zijn binnen organisaties, door langdurig te werken aan een leercultuur en aan vraagstukken die er in die specifieke context spelen.

Opleiden voor de toekomst begint bij een lerende houding

Je kunt stellen dat de noodzaak om flexibeler en opener te zijn voor wat er op Shauna afkwam, ontstond door de krimp op de arbeidsmarkt. Tijdens dit proces ontdekte ze dat met je ontwikkeling bezig zijn wat leuks is. Voor haar betekende het uitstippelen van een eigen route, het bepalen van waar zíj in wilde groeien, dat ze weer ‘in control’ was. Daar hoort bij dat ze ging bepalen waar ze voor staat en dat ze zichzelf vaardigheden aanleerde die ze nog niet bezat. In korte tijd leerde ze een website bijhouden en inspelen op vraag en aanbod. Haar ondernemende houding heeft haar ondernemer gemaakt; en tijdens het ondernemen leer je hele belangrijke vaardigheden.

De wereld verandert, we weten niet hoe de toekomst eruit ziet en ook niet voor wat soort banen we onze leerlingen opleiden. Wat we volgens Shauna wel weten, is dat je graag wil dat men kan meebewegen, dat men kritisch is en weet waar hij/zij voor staat zodat je positie kunt innemen in wat er allemaal gaande is. Die houding, daar zou je volgens haar op in moeten zetten. Je wil graag dat iemand open staat voor leren, dat iemand binnen de context waarin hij/zij leeft naar mogelijkheden zoekt. Het is belangrijk dat iemand zichzelf zodanig leert inzetten, dat hij/zij een bijdrage levert aan de maatschappij. Shauna heeft in loopbaangesprekken met haar leerlingen aandacht voor zulk soort onderwerpen.

Shauna stipt aan dat in het nieuwe Trends of Shaping Education rapport van OECD (2019), dat belangrijke economische, politieke, sociale en technologische trends onderzoekt die van invloed zijn op onderwijs, ook geschreven wordt over de veranderende wereld. In dit rapport komt naar voren dat het omgaan met de complexe en snel veranderende wereld de reorganisatie van formele en informele leeromgevingen zou kunnen vereisen. De inhoud en levering van het onderwijs zouden we opnieuw moeten indenken. Volgens Shauna is het belangrijk dat informeel leren een steeds belangrijkere plek zou moeten krijgen.

Informeel leren voor de leerling én de leraar

Het valt Shauna op dat die lerende houding op verschillende plekken gevoedt kan worden. Binnen de school en ook zeker daarbuiten. Ze schreef er in 2017 al over op de startpagina van Blijven Leren: “Leren vindt niet alleen in de schoolbanken plaats”. Dat buiten en online leren, wordt steeds meer van deze tijd.

Heb aandacht voor wat jongeren informeel leren

De generatie jongeren leert nu al veel van online rolmodellen. Bandura (2009) deed hier onderzoek naar. Shauna ziet dat wat social influencers delen gaat van hoe je make-up kunt aanbrengen, tot aan ‘storytimes’ waarin YouTubers delen hoe zij omgingen met persoonlijke problemen. Het wordt steeds moeilijker om als ouder of leraar te weten welke ideeën jongeren opdoen. Je kunt je afvragen of dat ook altijd nodig is, maar we kennen de goede – en de slechte verhalen van online rolmodellen.

Er liggen volgens Shauna kansen voor scholen om aandacht te hebben voor wat leerlingen informeel leren. Je kunt hierbij denken aan het helpen bij het maken van ‘de transfer’. Je helpt jongeren dan met wat ze online leren te vertalen naar andere situaties. Het gaat wat Shauna betreft om het expliciteren van de inzichten van de jongeren, met oog voor kritisch denken: Wat heb je precies geleerd en wat vind je hiervan? Hoe kun je wat je hebt geleerd inzetten?

Hoe vloggen bijdraagt aan contact en leren

Voordat Shauna startte met vloggen, waren er al vloggers die ze zelf volgde. Het effect dat die mensen online hebben, merkte ze zelf ook op. Uiteraard keek ze naar andere vloggers dan haar leerlingen, het principe is wel hetzelfde. Door hier kennis mee te maken, kon ze de leefwereld van haar leerlingen beter begrijpen. Toen Shauna zelf begon met video’s maken, ontdekte ze nog meer hoe de online wereld in elkaar zit.

Shauna startte met vloggen om te laten zien wat haar bezighoudt en om meer zijdelings kennis en ervaringen te delen. Bij de vloggers die ze zelf volgde, merkte ze dat ze de ‘tussendoor-praatjes’ vaak interessanter vond dan gepolijste beelden. Gaandeweg heeft ze ontdekt dat vloggen ook een goede manier is om contact te leggen. Niet het vloggen zelf, maar het reageren op elkaar en het starten van een gesprek naar aanleiding van vlogs. Daar onstond nieuw contact. Het onstaan van de ‘Start van het schooljaar’-video die in augustus online kwam op haar kanaal, met bijdragen van 15 leraren uit het PO/VO/MBO, is daar een goed voorbeeld van.

Tips voor het vloggen

Techniek

• Pak om te beginnen gewoon lekker je telefoon erbij, filmt prima. Horizontaal filmen is wel een pré als je het later op YouTube gaat delen.
• Gebruik om te beginnen simpele montageprogramma’s zoals iMovie of MovieMediaplayer
• Weet dat als je iets op YouTube plaatst het eigendom is van YouTube. Wil je dit liever niet, kun je VIMEO gebruiken en het delen op een eigen website.

Inhoud

• Denk na over wat je wil delen (en ook wat niet!) met de kijker zodat je daar met filmen rekening mee kunt houden
• Houd rekening met de AVG, je kunt niet zomaar iedereen in beeld brengen en je kunt ook niet alles delen over je leerlingen of school
• Betrek anderen bij je vlog, dat maakt het echt leuker! Ook al is dat wel even spannend op het begin

Houding

• Wees niet bang om jezelf te laten zien, ook bij de beste leraren of bij ondernemers gaat niet altijd alles van zijn lije dakje
• Heb vooral plezier!!!

Laat jezelf en kennis en vaardigheden zien

Een vlog is een soort ‘videologboek’ waarin je vastlegt wat je doet op een dag of in een week. Dergelijke video’s zorgen ervoor dat je iemand beter leert kennen. Een goede vlog gaat wat Shauna betreft namelijk niet alleen maar over alle mooie momenten. Veel uit haar privéleven deelt ze niet en dat is een bewuste keuze. Drukke periodes op school zijn echter wel zichtbaar, zowel in hoe ze erover vertelt als hoe ze oogt. Ze is eerlijk over hoe het met haar gaat en wanneer een break van ‘dingen naast het lesgeven’ even nodig is. Eigenlijk dingen, die elke leraar wel herkent in drukke perioden.

Er lijken nog niet zoveel leraren te zijn die zichzelf online laten zien door middel van vlogs. Dat snapt Shauna ook wel, want het is best spannend. Daarnaast is het zo dat wat online staat, online staat. Tegelijkertijd levert het Shauna ook heel veel op. Ze krijgt reacties op haar visie en op haar werk, daar kun je veel van leren. Het is een goede manier om zichtbaar te zijn als beroepsgroep en om te leren van elkaar. Hoe je dat doet, vloggen, daar heeft Shauna wat tips voor die ze graag deelt.

Tegenwoordig leren leerlingen en leraren veel meer online: wat levert het jou op?

Er zijn verschillende manieren waarop je elkaar kunt inspireren en het internet helpt daarbij. Shauna wil jullie uitnodigen om eens bij jezelf na te gaan: Wat ga jij komend jaar doen om ‘gebruik te maken’ van wat er online is? Hoe ga jij je verdiepen in de leefwereld van je leerlingen? Wordt dat wat extra informeel collegiaal overleg (online of offline) of ga je voor een vlog? Een heel fijn schooljaar gewenst!