Schermtijd inperken en lekker veel naar buiten met de kinderen; al voor de coronacrisis was het een speerpunt van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Nu we meer binnen zitten dan ooit, kunnen we wat creativiteit goed gebruiken. Sommetjes stoepkrijten, tafels oefenen op de trap en samen naar buiten, tipt Yolanda van Hoorn van Zit met Pit.
Kinderen moeten voor een gezond lichaam en gezonde geest gemiddeld een uur per dag matig tot intens bewegen. Te veel zitten, leidt volgens de WHO tot verhoogde zwaarlijvigheid, slechtere cardio-metabolische gezondheid, verminderde fitheid, slechter slapen en gedragsproblemen.
- Schermtijd, zoals tv kijken, computerspelletjes spelen op tablets en telefoons gebruiken, moet voor kinderen van twee tot vijf jaar beperkt worden tot maximaal één uur per dag, zegt de WHO.
- Voor kinderen boven de vijf jaar formuleerde de organisatie geen tijdslimiet, maar wel nieuwe richtlijnen met betrekking tot zittend gedrag voor iedereen ouder dan vijf jaar: zoveel mogelijk beperken. Schermtijd is veelal zittend, schrijft de WHO, en dat wordt afgeraden.
- Ook de Gezondheidsraad kwam in 2017 met richtlijnen: laat kinderen niet te veel zitten, doe minstens elke dag een uur aan matig tot intensieve inspanning.
Veel bewegen dus. Maar dit zijn buitengewone tijden, met veel kinderen die op afstand, online of via andere scherm-gerelateerde manieren les krijgen. Volgens Juana Willumsen, bewegingsexpert bij de WHO, zijn er nog geen goede data beschikbaar over wat deze coronamaanden met kinderen doen.
De bal ligt bij ouders en scholen
Willumsen: “Vroege indicaties suggereren dat kinderen en volwassenen minder actief zijn, en dit baart grote zorgen. In deze tijd spelen ouders en scholen een belangrijke rol. Zij moeten ervoor zorgen dat hun kinderen pauzes nemen en lichamelijk actief zijn. Sommige scholen bieden wel online activiteitenonderbrekingen of lessen lichamelijke opvoeding, maar het hele gezin zal er baat bij hebben zo actief mogelijk te zijn om de mentale en fysieke gezondheid te verbeteren.”
Lekker naar buiten met je kinderen is geen straf, maar een beloning, zegt Van Hoorn. Zij richtte een aantal jaar geleden Zit met Pit op, waarmee zij scholen en ouders adviseert over de lichamelijke opvoeding van kinderen.
Van Hoorn is fysiotherapeut en zag erg veel kinderen binnenkomen met houdingsproblemen en schouder- en pijnklachten. “De tabletnek, wordt dat vaak genoemd. Deze problemen uiten zich in een minder goede ontwikkeling van de motorische vaardigheden.”
Zo help je kinderen actief te blijven:
- Laat kinderen af en toe op hun buik op de grond en met de tablet op de grond naar het scherm kijken. Zo trainen ze hun nek- en rugspieren en is het scherm op de juiste afstand.
- Maak een actief spel van schoolopdrachten, tipt Van Hoorn. Plak de uitkomst van de tafel van zeven op traptreden en laat kinderen naar het juiste antwoord rennen. Maak een speurtocht in huis en verstop de hoofdsteden. “Kinderen schreeuwen echt om beweging.”
- Het online platform Wieblie staat vol met bewegende leren-opdrachtjes en heeft deze tijdelijk gratis beschikbaar gesteld.
- Zet de laptop op een doos of stapel boeken, zodat kinderen er staand naar kijken en hun hoofd niet laten hangen.
- Gebruik ook eens een bal in plaats van een stoel: wiebelen is juist goed.
- Rekenen kun je oefenen met een hinkelspel, en woordjes schrijven hoeft niet in een schriftje, maar kan ook op straat met stoepkrijt.
Kinderen zijn minder vaak buiten te vinden dan vroeger, en schermen spelen een belangrijke rol in de ontspanning. Dat onderwijs momenteel óók via een scherm plaatsvindt, neemt niet weg dat veel kinderen die ontspanning alsnog vinden in een filmpje of op de PlayStation, aldus Van Hoorn.
“Het woord schermtijd heeft inmiddels een negatieve lading, iets dat beperkt moet worden. Dat moet het ook, maar zorg voor een goede balans en leg de nadruk niet op verbieden, maar ook op positiviteit.”
Tablet bestaat pas tien jaar
Ga na schooltijd samen minstens een uur naar buiten, zegt Van Hoorn. “Geef als ouder het goede voorbeeld. Je kunt niet naar je kinderen roepen dat ze moeten stoppen met gamen, terwijl je zelf de hele dag door je telefoon scrolt.” De beweegrichtlijn van een uur per dag bewegen halen, valt of staat met de inzet van de ouders. “Een uur buitenspelen laat zich makkelijk opnemen in het dagschema, en zo voorkom je discussies.”
Ter nuancering zegt Van Hoorn: “Vergeet niet dat de tablet pas tien jaar bestaat, en dat de smartphone pas voor de meeste mensen beschikbaar is sinds 2007. Het is logisch dat kinderen er vaak beter mee om weten te gaan dan ouders. Die moeten zich misschien realiseren dat gamen educatief kan zijn en dat schermen ook voor ontspanning zorgen.”
