Het maken van een deepfake wordt steeds makkelijker en de kosten om het te maken steeds lager. Er zijn steeds meer voorbeelden van deepfake te vinden. Van grappige filmpjes zoals deze van Diep Nep waarin Hugo de Jonge opera zingt, tot aan video’s die in de informatieoorlog tussen Rusland en Oekraïne worden ingezet. Hieronder vind je opvallende voorbeelden van deepfakes:

Porno: Op dit moment wordt deepfake-technologie vooral in pornovideo’s. Meer dan 95% van de deepfakes heeft een pornografische inhoud. Denk aan een beroemdheid wiens gezicht op een porno-actrice is geplakt zonder toestemming. Vooral vrouwen zijn slachtoffer van deze nepvideo’s.

Nepnieuws: De meest voor de hand liggende toepassing van deepfake ligt in nepnieuws. Nepnieuws draait om het verspreiden van misleidende informatie. Daar lenen deepfakes zich natuurlijk goed voor. Misbruik van de technologie kan voor verwarring en onrust zorgen.

Zo werd er tijdens de oorlog in Oekraïne een filmpje verspreid waarin de Oekraïense president Zelensky zijn soldaten oproept om hun wapens neer te leggen en zich over te geven aan Rusland. En een ander waarin juist de Russische president Poetin zich overgeeft. VPRO schrijft in dit artikel hoe deepfakes worden ingezet in de informatieoorlog.

Films: Ook zijn er meer onschuldige toepassingen. Zo kan de technologie ingezet worden in de productie van films om (een overleden) acteur een rol in een film te geven. Filmfans gingen al aan de slag met de technologie door acteur Nicolas Cage allemaal rollen te geven in films waar hij nooit in speelde.

Aandacht vragen: Een deepfakevideo kan ook ingezet worden om aandacht te vragen voor een maatschappelijk probleem. In dit filmpje vraagt David Beckham bijvoorbeeld aandacht voor de ziekte malaria. Dankzij de technologie deelt hij zijn boodschap in wel negen talen.

Ook de Correspondent zette een deepfakevideo in waarin Mark Rutte een toespraak houdt over hoe belangrijk hij het klimaat vindt. Hier lees je waarom en hoe zij dat deden.

Deepfake-technologie wordt momenteel vooral ingezet voor het maken van nepvideo’s, maar met vergelijkbare software kan ook geluid bewerkt worden. In 2018 liet Adobe (het bedrijf achter Photoshop) een demo zien waarin ze laten uitleggen hoe ze stemgeluid makkelijk kunnen bewerken (knippen en plakken) en inzetten om ‘fake audio’ te produceren.

» Bekijk het dossier Nepnieuws

Wat zijn de risico’s van deepfakes?

De technologie roept veel vragen op over de gevaren voor de journalistiek en de democratie. Hoe weet je nog wat echt of nep is?

Het grootste risico is dat we niet meer kunnen vertrouwen op feiten. En dat leidt tot ongeloofwaardigheid van media, politici en de democratie.

Met deepfakes kunnen bekende mensen, van acteurs tot wereldleiders, allerlei uitspraken in de mond  gelegd worden die ze nooit hebben gedaan. Beeldvorming, gebeurtenissen en gesprekken kunnen worden beïnvloed en tot grote verwarring over de waarheid leiden. Voorbeelden hiervan zie je terug in de aflevering van Tegenlicht, ‘Zien is geloven’.

‘Zien is geloven’ is niet meer vanzelfsprekend. Nieuwsmedia, zoals het NOS journaal of NU.nl, maken in hun verslaggeving veel gebruik van video’s. Als live-beelden of reportages overtuigend kunnen worden bewerkt met deepfake, kan de betrouwbaarheid van de journalistiek daar onder lijden.

Deepfakes en nepnieuws, zorgen ervoor dat je mensen kunt overtuigen van iets dat nooit heeft plaatsgevonden of iemand nooit heeft gezegd. In het ergste geval zorgt het ervoor dat alles nep zou kunnen zijn.

Media, politiek en democratie zijn in Nederland gebaseerd op hun geloofwaardigheid. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je deepfakes en nepnieuws kunt herkennen.

Wat kan er worden gedaan tegen misbruik van deepfake-software?

Lees hier het gehele artikel

Bron: Mediawijsheid.nl